Broeders en zusters, “Zend uw Geest en alles zal herschapen worden. En Gij zult het aanschijn van de aarde vernieuwen.” Deze antifoon hebben we in de afgelopen dagen ter voorbereiding op Pinksteren vaak gebeden. Vandaag klonken deze woorden als tussenzang tussen de 1e en 2e lezing: ‘Gij zendt uw ademtocht, uw werken ontstaan: het gelaat van de aarde vernieuwt Gij’. (Ps. 104) De Heilige Geest die het aanschijn van de aarde zal vernieuwen! Pinksteren is het feest van de Geest! Pinksteren is het feest van de schepping!
Te midden van een wereld die zich langzamerhand begint te beseffen dat we leven te midden van een klimaatcrisis klinkt vandaag op Pinksteren deze bede. Moge de H. Geest het aanschijn van de aarde vernieuwen! Wat heeft de Heilige Geest met de schepping te maken? Alles! God heeft de wereld – en dat is meer dan de mens! – geschapen door zijn Woord en zijn Aanwezigheid. God sprak en het was! Hij gebood en het ontstond! (vgl Ps 33) Gods Geest zweefde in het begin over de wateren. (vgl Gen. 1) Een dichter heeft Gods Geest wel eens vergelijken met een broedende duif boven de oer chaos. Uit haar werd de schepping geboren.
In de schepping zijn daarom sporen van Gods Geest te vinden. ‘Alles wat ademt love de Heer’, alle werken van de schepping spreken Gods lof!’ Het is als op dat eerste Pinksterfeest. Al die verschillende volken en talen, spraken in één taal. De symfonie van de diversiteit! Wanneer wij meer open zouden staan voor de Geest van God die aanwezig is in de schepping, dan zouden wij als mensen al meer een gemeenschap moeten ervaren met al wat leeft en adem haalt. Wij zijn als mensen slechts een onderdeel in dat koor van stemmen dat dankzij de Geest de lof van God zingt. De schepping zo te bezien leert ons als mens nederigheid en eerbied.
Het probleem is dat wij als mensen gedacht hebben en nog steeds denken dat wij over al het andere wat bestaat vrijelijk kunnen heersen. Het is de zelfzucht uit de tweede lezing van vandaag. We plaatsen ons in het centrum van de schepping als een heerser. Ons overheersen is een uitbuiten geworden waarin we al het andere dienstbaar en ondergeschikt gemaakt hebben aan ons eigen welzijn en geluk. Alsof dat nog niet genoeg is gaan wij als rijken ook nog eens heersen over medemensen. Wij maken ne houden ze arm, verdelen de goederen van de aarde oneerlijk. Dat is de ecologische crisis! Het verlies van de nederigheid en de eerbied.
Paus Franciscus roept ons voortdurend op tot een ecologische bekering. Ieder van ons moet weer in nederigheid, eenvoud en eerbied de Geest van God in de schepping leren zien. Het betekent dat ik mijn overheersing moet los laten en moet streven naar samenwerking, naar minder voor mezelf en meer voor de ander. Deze bekering zal maar ontstaan wanneer wij de liefde van God leren zien in de schepping van al wat bestaat.
We hebben de Geest nodig die ons hierbij helpt om anders naar de schepping te kijken. Als we de liefde die God heeft uitgestort in de schepping opnieuw kunnen zien dan zal het aanschijn van de aarde zich vernieuwen.
1e lezing: Handelingen 2, 1-11; 2e lezing: Romeinen 8, 8-17; evangelie: Johannes 14, 15-16. 23b-26
De evangelietekst uit de Willibrordvertaling 1978:
In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: “Als gij Mij liefhebt, zult ge mijn geboden onderhouden. Dan zal de Vader op mijn gebed u een andere Helper geven om voor altijd bij u te blijven. Als iemand Mij liefheeft, zal hij mijn woord onderhouden, mijn Vader zal hem liefhebben en Wij zullen tot hem komen en verblijf bij hem nemen. Wie Mij niet liefheeft, onderhoudt mijn woorden niet; het woord dat gij hoort, is niet van Mij, maar van de Vader die Mij gezonden heeft. Dit zeg Ik u, terwijl Ik nog bij u ben, maar de Helper, de heilige Geest, die de Vader in mijn Naam zal zenden, Hij zal u alles leren en u alles in herinnering brengen wat Ik u gezegd heb.”