In mijn militaire diensttijd bij de Koninklijke Luchtmacht heb ik een keer de vierdaagse gelopen en later nog een aantal keren als burger. De belangrijkste dag van die vierdaagse is de derde dag.
Op die derde dag van de vierdaagse in Nijmegen weten alle lopers het maar al te goed: wanneer je de Zevenheuvelenweg achter je hebt gelaten, dan is het niet zo ver meer. Al snel zullen de wandelaars de glorieuze intocht over de via Gladiola zoals de sint Annastraat dan wordt genoemd in zicht krijgen…. de eindstreep is in zicht.
Degenen die verstand hebben van psychiatrie, zeggen dat een mens wanneer hij zo om en nabij de 40 is, zich pas goed gaat realiseren dat hij eindig is, dat hij een keer zal sterven. Dat is niet zo’n fijne gewaarwording. Men ontdekt niet alleen dat er een eindstreep is, maar ook dat de afstand er naartoe min of meer al te overzien is. De eindstreep is in zicht. Dan wacht ons een eeuwige intocht in het hemels Jeruzalem. Wanneer dat zal zijn, weet niemand zelfs de engelen in de hemel niet, zelfs niet de Zoon, maar de Vader alleen.
In de jaren dat Markus zijn evangelie schreef, voel je dat hij al naar de eindstreep toe gaat werken. Dat is een beetje te begrijpen want hij schreef het Evangelie zo tussen de jaren 65 en 70.
In de eerste eeuwen van het christendom leefde de verwachting dat de Messias vlug terug zou komen. Het waren dagen en jaren van een extra gevoeligheid voor de eindtijd. En men had er behoefte aan te weten waaraan men kon merken dat het einde der tijden naderbij kwam.
Om aan die behoefte tegemoet te komen, gaat de evangelist Markus gebruikmaken van wat wel genoemd wordt apocalyptische taal. Dat is een taal die heel sterk gebruikmaakt van beelden en visioenen. We lezen over de kosmische omwenteling die de mensen te wachten staat; de hemel zal instorten, de zon, de maan, de sterren zullen wankelen. Ja, zo zegt Markus het, de eerste schepping gaat voorbij. Maar het einde van de eerste schepping betekent het begin van een nieuwe schepping, de geboorte van een nieuwe tijd. Een nieuwe tijd gaat beginnen, een nieuwe maan gaat zichtbaar worden en een nieuwe zon komt aan de hemel en…er zal ook een nieuwe ster gaan stralen: de Mensenzoon.
Daarna springt Markus over op het beeld van de vijgenboom: wanneer zijn takken zachter worden en zijn bladeren zich ontvouwen, dan weet je dat de zomer in aantocht is. Zo weet je ook dat het einde voor de deur staat wanneer je die dingen ziet gebeuren. Dan zal er ruim baan gemaakt worden voor de geboorte van een nieuwe tijd die God beloofd heeft.
Ook in onze tijd treft men op YouTube heel wat filmpjes aan van mensen die de kijker willen waarschuwen voor de eindtijd (-streep). Niet gering is het aantal mensen die geloven dat die eindtijd heel nabij is, sterker nog, men is de mening toegedaan, dat we ons thans bevinden in dat tijdsgewricht waarop Jezus vandaag duidt. Heel wat gebeurtenissen in onze wereld zouden ernaar verwijzen, onder meer de vele oorlogen, alsook het vele morele kwaad in onze ‘moderne’ wereld en de dreiging van terroristische aanslagen. Concreet zijn de aanslagen in Parijs waar 128 mensen om het leven zijn gekomen en zeer vele gewonden zijn gevallen. Maar pas op! Wij kennen dag noch uur met name ook die van onze eigen dood niet.
Het kan volstrekt geen kwaad vandaag al te leven alsof de eindstreep morgen in zicht komt.
De tekst uit het boek Daniel, onderstreept het belang ervan. Daar klinkt de stellige overtuiging dat degenen die aan het volk nu al gerechtigheid leren, dan zullen schitteren als de sterren voor altijd.
Om het in gewone taal te zeggen: het zal achter die eindstreep van ons leven zomer zijn! Dat klinkt enorm hoopvol. Maar het betekent wel dat we ons daar nu al naar dienen te gedragen; we weten immers niet hoe dicht de eindstreep al nabij is. Leef daarom zo, alsof het einde al in zicht is: de zomer is dan in aantocht. Daarom is het zaak verbonden te blijven met de Heer, ongeacht de omstandigheden, met Hem wiens Woord vandaag onderlijnd wordt: ”Hemel en aarde zullen voorbijgaan, maar mijn woorden zullen niet voorbijgaan.” Benedictus zegt in zijn regel: ‘De dood dagelijks voor ogen hebben en altijd waken over zijn levenswandel’.
We weten met z’n allen maar al te goed dat we hier slechts tijdelijk zijn, dat je tijd hier beperkt is. Jezus zegt hoe belangrijk het is onder ogen te zien dat de eindstreep steeds dichterbij komt. Maar tegelijk beklemtoont Hij dat je daar niet bang voor hoeft te zijn, maar dat je moet proberen dat naderen van de eindstreep te zien als een zomer die in aantocht is. De Mensenzoon staat er dan om ons op te vangen. God die ons het leven in stuurde, wacht als een liefdevolle Vader ons op om voor nu en voor altijd ons ware Thuis te zijn. Laten we dus niet wanhopen in deze moeilijke tijden, die zo veel mensen beangstigt. God wil dat wij hem vertrouwen in goede en kwade dagen, in voor- en tegenspoed.
Ons geloof is iets prachtigs. Kan ik geloven in God die mij over de dood heen wil tillen om me op te nemen in zijn heerlijkheid?
En zo ja, verandert dat dan iets voor het moment van nu? Doet mijn geloof in de zomer na mijn sterven, mij vandaag me al extra inzetten voor de zomer nu, hier, op de plek waar ik leef en met anderen omga? Kan men aan mij zien dat ik geloof dat de hemel hier al beginnen kan? Dat de geboorte van een nieuwe tijd in aantocht is, dat de eindstreep in zicht is?
De wandelaar die zich op de Vierdaagse heeft voorbereid, zal hoopvol uitzien naar de intocht in Nijmegen waar hij feestelijk worden ingehaald. Moge het zo ook zijn met ons leven. We moeten eraan beginnen, niet morgen pas, nee, vandaag! En we mogen er iets moois van maken, voor onszelf en voor zoveel mogelijk anderen! Met elkaar zijn we op weg en laten we vooral niet bang zijn voor het einde van de wereld en van ons leven die elke dag een stukje dichterbij komen. We mogen immers geloven dat wat in aantocht is, een zomerse tijd zal zijn!
Het is goed om Jezus te horen zeggen: “Hemel en aarde zullen voorbijgaan, maar mijn woorden zullen niet voorbijgaan.”
We grijpen als het ware vooruit op het einde dat eens aan allen zal gebeuren. Maar eigenlijk gebeurt het nu al. We worden hier door de Mensenzoon verzameld om naar zijn woord te luisteren en zijn Lichaam en Bloed te nuttigen. Het einde der tijden is al midden onder ons, het is al midden in de tijd. Het einddoel, de eindstreep is in zicht. Dat is ons heilige geloof, dat wij nu gaan belijden in ons Credo.
Eerste lezing: Daniël 12,1-3; tweede lezing: Hebr. 10,11-14.18; evangelie: Marcus 13,24-32.
De evangelietekst uit de Willibrordvertaling 1978:
Maar na die verschrikkingen zal in die dagen de zon verduisteren en de maan geen licht meer geven; de sterren zullen van de hemel vallen en de hemelse heerscharen in verwarring geraken; dan zullen zij de Mensenzoon zien komen op de wolken, met grote macht en heerlijkheid. Dan zal Hij zijn engelen uitzenden om zijn uitverkorenen te verzamelen uit de vier windstreken, van het einde der aarde tot het uiteinde des hemels. Trekt uit de vergelijking met de vijgeboom deze les: Wanneer zijn twijgen al zacht worden en beginnen uit te botten, weet ge dat de zomer in aantocht is. Zo ook, wanneer gij deze dingen ziet, weet dan dat het nabij is, ja voor de deur staat. Voorwaar, Ik zeg u: dit geslacht zal niet voorbijgaan, totdat dit alles gebeurd is. Hemel en aarde zullen voorbijgaan, maar mij woorden zullen niet voorbij gaan. Van die dag of dat uur weet niemand af, zelfs niet de engelen in de hemel, zelfs niet de Zoon, maar de Vader alleen.