De parabel, die wij zojuist hebben gehoord, is geen verhaal uit het alledaagse leven. In veel commentaren wordt deze parabel uitgelegd als een oproep tot waakzaamheid om de komst van de Heer bij zijn laatste oordeel. En bij deze komst kunnen we geen datum of uur afspreken. Zijn aankomst is onverwacht. Wie niet is voorbereid, mist het moment. Misschien is dit wel de diepste zin van het leven: dat wij het naderen van God leren zien totdat wij oog krijgen voor Gods geheim. Wij blijven ons daardoor in alle tijd en ruimte van ons leven openstellen.
De eerste christenen verwachtten de wederkomst van Christus nog tijdens hun leven, en de christenen van de 2e generatie moesten reeds leren leven met het feit, dat de komst van Christus op zich liet wachten. Velen hielden daardoor de lampen van verwachting niet meer brandend. Zij bekommerden zich alleen om de concrete alledaagse dingen. Evangelist Matteüs vermaant hen daarom om waakzaam te blijven. Wanneer de bruidegom onverwacht verschijnt en het bruiloftsfeest gaat beginnen, telt alleen wat wij van onszelf aan olie in het lamp hebben zitten. Deze olie staat voor wat een mens zich in de loop van zijn leven eigen heeft gemaakt, de verworvenheden van zijn ziel, de goede daden die hij deed. Het gaat om de groeiende liefde in een mensenleven, die als ‘n waakvlam levendig blijft.
Waakzaam betekent onszelf afvragen en ontdekken wat wij onderweg naar de bruidegom nodig hebben en waarvan wij ons moeten voorzien. Zien waar het bij ons op aan komt en waar wij de last met elkaar kunnen delen; wat wij absoluut meenemen en wat wij gerust als enkeling en als gemeenschap weg kunnen laten. Het gevaar loert op diegenen die niet op het leven reageren. Waakzaam zijn betekent, dat wij naar de woorden van Christus leven. Ons leven is één grote voorbereiding op een feest en de beste voorbereiding ervoor is de nuchtere waakzaamheid hier en nu. Wij zullen allemaal weleens in slaap vallen. Een zekere verveling behoort ook tot het geloof; niemand blijft die bespaard. Want we kunnen God nooit rechtstreeks ervaren, wel onder bepaalde tekens in het dagelijks gebeurtenissen.
De dwaasheid van die onverstandige meisjes is reeds veel eerder begonnen met hun slordige onnadenkendheid, de stomme gedachte dat je zonder de benodigde uitrusting op weg zou kunnen gaan. Jezus waarschuwt ons voor zulke gevaren, het gevaar dat dikwijls de bron is van alle andere gevaren. Wanneer God ons oproept om waakzaam te zijn, dan waarschuwt Hij ons voor een gevaar waar wij niet zelden intrappen, namelijk een blindheid voor de tekenen van de tijd. Die zorgeloze meisjes nemen het leven niet serieus. Uiteindelijk eindigt de hoop op een vreugdevol bruiloftsfeest voor hen in een tragische scheiding. Het olietekort ligt hier niet aan het feit dat iemand de oliekraan heeft dichtgedraaid, maar het ligt volledig in de verantwoordelijkheid onderweg. Het geloof, dat is de lamp die wij nodig hebben; onze liefde tot God is de olie, waar het geloof op brandt. Elke keer als wij bidden, dan vullen we ons geloof weer bij. Het is niet erg als we, bij wat we doen, fouten maken. Het enige wat echt hopeloos is, is als we niets doen. Die onverstandige meisjes hebben niet geleefd volgens het gebod van de Heer, de wijsheid waarvan sprake is in de eerste lezing; ze geven God simpelweg geen plaats in hun leven. Hun lampen zijn dus leeg. Ja, waakzame mensen worden, dat is de kunst!
1e lezing: Wijsheid 6,12-16; 2e lezing: 1Tess. 4,13-18; evangelie: Matteüs 25,1-13
De evangelietekst uit de Willibrordvertaling 1978:
Dan zal het met het koninkrijk der hemelen gaan als met tien meisjes, die met hun lampen op weg gingen, de bruidegom tegemoet. Vijf van hen waren dom en vijf verstandig. Want de domme namen wel hun lampen met zich mee, maar geen olie. Maar de verstandige namen ook olie mee in kruiken, niet alleen lampen. Omdat de bruidegom op zich liet wachten, dommelden ze allemaal in. Midden in de nacht klonk er geroep: "Daar is de bruidegom! Ga hem tegemoet!" Toen stonden alle meisjes op en maakten hun lampen in orde. De domme zeiden tegen de verstandige: "Geef ons van jullie olie, want onze lampen gaan uit." Maar de verstandige gaven ten antwoord: "Nee, er mocht eens niet genoeg zijn voor ons en voor jullie; ga liever naar de verkopers en koop voor jezelf." Toen ze weg waren om te kopen, kwam de bruidegom, en de meisjes die klaar stonden, gingen met hem mee naar binnen voor de bruiloft, en de deur ging dicht. Later kwamen ook de andere meisjes en riepen: "Heer, heer, doe open voor ons." Maar hij antwoordde: "Ik verzeker jullie, ik ken jullie niet." Wees dus waakzaam, want je kent dag noch uur.