Preek van 9 juli 2017

Preek van 9 juli 2017

“Mijn gebruik van Twitter is op een moderne manier presidentieel.” Dit is een van de reacties van de Amerikaanse president, nu hij enkele dagen onder vuur ligt vanwege zijn uitlatingen op het sociale medium.
Zo postte hij een bewerkte video, waarop een Donald Trump te zien is die een figuur tegen de grond werkt met een CNN-logo op de plek van zijn hoofd. Het gaat er agressief aan toe. Trump beukt hem met zijn arm tegen de borst, de figuur valt achterover, en Trump gaat boven op hem zitten. Vervolgens staat Trump op, en loopt triomfantelijk weg. Op het eind van de video wordt CNN omgedoopt tot FNN, wat volgens de president een afkorting zou zijn voor ‘Fraud News Network’. Moet dit op een moderne manier presidentieel zijn?
“Zie, uw koning komt tot u, rechtvaardig en zegevierend” hoorden wij zojuist in de 1e lezing, “hij is deemoedig, hij rijdt op een ezel, het jong van een ezelin.”
Het volk Israël is terug in Palestina. De Babylonische ballingschap ligt nu alweer enige jaren achter hun. Maar van de stralende terugkeervisioenen van Jesaja, is niets uitgekomen. Integendeel! Het volk wacht nu armoede, politieke onmacht, en tegenwerking bij de herbouw van de Tempel. Men is teleurgesteld. En deze teleurstelling groeit langzamerhand uit tot wanhoop. Tegen deze wanhoop trekt de profeet Zacharia met alle macht ten strijde. Hij bestrijdt het pessimisme dat zich van de teruggekeerde ballingen meester heeft gemaakt. Hij spoort de Israëlieten aan met de herbouw van de Tempel niet langer te dralen, en inspireert hen tot nieuw vertrouwen in de toekomst.
In dit verband profeteert Zacharia van een koning, een leider die geen geweld en agressie nodig heeft voor zijn machtsuitoefening. Gerechtigheid en glorie zullen de in het oog springende tekenen zijn van zijn persoonlijkheid en opdracht. Zijn komst zal gekenmerkt worden door een sfeer van nederigheid en soberheid. Deze koning die komt, moet een rijk van vrede brengen. Oorlogswapens zullen vernietigd worden, en op deze wijze zullen de volkeren genieten van een eeuwige vrede.
Allen die dit orakel horen, verlangen naar de aangekondigde vrede, en hopen op de gerechtigheid die deze koning gaat brengen. Is dit wel op een moderne manier presidentieel?
“Komt allen tot Mij die uitgeput zijn en onder lasten gebukt” aldus Jezus in de evangelielezing van vandaag, “en Ik zal u rust en verlichting schenken.”
Met deze woorden richt Jezus zich niet tot de steden in Galilea, noch tot de ‘wijzen en verstandigen’, maar tot allen die uitgeput zijn en onder lasten gebukt gaan. Zij zijn het die moe zijn geworden onder de drukkende last van de voorschriften van de Wet. Door hard te zwoegen om de letter van de Wet minutieus na te leven, en zo het eeuwig heil te verwerven. Het juk van de Wet, het juk van het stipt uitvoeren van alle geboden: een vermoeiende en moedeloos makende wijze van leven, zonder uitzicht en vreugde.
Op deze wijze is de mens verworden tot een lastdrager. Een lastdrager die het juk op zijn nek en schouder legt. Evenzo ziet Jezus de mens zich moe maken, en slaafs afjakkeren onder de last van het juk van dit wetticisme.
In plaats daarvan spreekt Jezus over zijn juk. Een juk dat zacht is, en zijn last licht. Niet dat Jezus de mens bevrijdt door hem een minder zware last op te leggen. Integendeel! Ook nu moet de Wet even serieus genomen worden als voorheen. Maar anders dan de farizeeën en Schriftgeleerden eisen, eist Jezus een radicale gehoorzaamheid aan de wil van God. Niet door wettisch en nauwgezet de letter van de Wet na te leven, maar door het doen van overvloedige barmhartigheid en gerechtigheid.
Enkel door je met Jezus te verbinden, en hem na te volgen, leer je van hem deze betekenis van de Wet kennen: God beminnen, en de naasten gelijk jezelf. Want Jezus is niet alleen zachtmoedig en nederig van hart, maar ook: mild, vriendelijk en welwillend. Is dit ook op een moderne manier presidentieel?
In de 1e lezing van vandaag profeteert Zacharia van een koning die geen geweld nodig heeft voor zijn machtsuitoefening, maar die rechtvaardigheid en vrede lief heeft. Een profetie als deze kan niet alleen Messiaanse verwachtingen opwekken - wie zal dit gaan doen? - maar kan ook iedere lezer of toehoorder uitnodigen om zelf in het leven van iedere dag niet voor de strijd en agressie te kiezen, maar voor vrede en rust. En dan niet door wettisch de letter van Gods’ Wet na te leven, aldus het evangelie, maar door het doen van barmhartigheid en gerechtigheid. Is dit ook op een moderne manier presidentieel?

In een reactie heeft CNN de tweet van de president afgedaan als “kinderachtig gedrag dat ver beneden de waardigheid is van zijn ambt.” Alsook: “wij zullen onze job blijven doen. Het wordt tijd dat hij start met het uitvoeren van zijn job.” En hoe zit het dan met onze job? Onze levenshouding? Ons doen en laten, in het leven van iedere dag? Zal ook die op een moderne manier presidentieel zijn? Amen.

1e lezing: Zacharia 9,9-10; 2e lezing: Romeinen 8,9.11-13; evangelie: Matteüs 11,25-30
De evangelietekst uit de Willibrordvertaling 1978:
Op zeker ogenblik nam Jezus weer het woord en sprak: ‘Ik prijs U, Vader, Heer van hemel en aarde, omdat Gij deze dingen verborgen gehouden hebt voor wijzen en verstandigen, maar ze heb geopenbaard aan kleinen. Ja, Vader, zo heeft het U behaagd. Alles is Mij door mijn Vader in handen gegeven. Niemand kent de Zoon tenzij de Vader, en niemand kent de Vader tenzij de Zoon en hij aan wie de Zoon het wil openbaren. Komt allen tot Mij die uitgeput zijt en onder lasten gebukt, en Ik zal u rust en verlichting schenken. Neemt mijn juk op uw schouders en leert van Mij: Ik ben zachtmoedig en nederig van hart; en gij zult rust vinden voor uw zielen, want mijn juk is zacht en mijn last is licht.’